طیف اختلالات اتیستیک چیست؟
طیف اختلالات اتیستیک به گروهی از اختلالات اطلاق میشود که وجه مشخصه آنها تاخیر یا انحراف در رشد مهارت‌های اجتماعی، شناختی، ارتباط کلامی و غیرکلامی است. کودکان مبتلا به اختلالات اتیستیک اغلب علاقه شدید و خاصی نسبت به برخی فعالیت‌ها دارند، در مقابل تغییرات مقاومند و حساسیت و پاسخدهی مناسبی نسبت به محرکهای اجتماعی یا فیزیکی از خود نشان نمی‌دهند. مهمترین این اختلالات عبارتند از:
- اختلال اتیسم
- نشانگان آسپرگر
- اختلالات شبه اتیسم
در این میان، اختلال اتیسم از بقیه شناخته شده‌تر است. تا جایی که این گروه اختلالات را “طیف اختلالات اتیستیک” نامیده‌اند.
کودکان اتیستیک در بازی علاقه کمی به همکاری یا ارتباطات اجتماعی دارند, آنها معمولا اسباب بازی ها را در یک صف یا ردیف قرار می دهند و این کار را بارها تکرار می کنند. ممکن است بسیاری از کودکان عادی نیز اسباب بازی ها را در یک ردیف بچینند و به تنهایی بازی کنند، اما کودکان عادی از همسالان خود برای یادگیری مهارت های جدید تقلید می کنند و زمانیکه یک موضوع مبهم وجود داشته باشد از آنها سوال می پرسند. اگر فرزند شما نا آگاه تر از کودکان دیگر به نظر می رسد و یا قادر به یادگیری مهارت های جدید از طریق مشاهده، تعامل اجتماعی و ارتباط کلامی نیست، شما ممکن است با خط قرمز علامت های اتیسم روبرو باشید.
در اینجا چند تفاوت وجود دارد:
* کودک اتیستیک ترجیح می دهد تنها باشد و تمام وقت تمایل دارد به تنهایی بازی کند.
* ناتوانی یا عدم تمایل به درک قوانین بازی مشترک( نوبت گرفتن، پذیرش نقش و...)
*مشارکت در فعالیت هایی که به نظر می رسد بی هدف و تکراری هستند( باز و بسته کردن در، مرتب کردن اسباب بازی ها و ...)
*ناتوانی یا عدم تمایل در پاسخ دادن دوستانه به همسالان یا بزرگسالان
* بی توجهی به رفتار و محبت های کودکان دیگر
نقش بازی درمانی در درمان اتیسم
بازی، تعامل با دیگران در قالب همکاری و رقابت به صورت برقراری ارتباط برای درخواست نیازها و درک دیگران است. این مفهوم کلی بازی درمانی است.
زیبایی بازی درمانی به این است که همیشه نیاز به حضور درمانگران حرفه ای نیست بلکه یک مربی، والدین، خواهر و برادر، دوستان و مراقبان میتوانند روشهای بازی درمانی را به کار گیرند تا مزایای درمانی در خانه و در زمین بازی به وجود آورند.
بازی درمانی به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم وجود دارد.
بازی درمانی غیرمستقیم: نوعی از بازی است که ساختار و قوانین کمی دارد. این مدل بازی برای زمانی است که کودک باید با مرزها و قوانین کمتری روبرو شود تا بتواند خودش با مشکلاتش دست و پنجه نرم کند. بازی درمانی مستقیم رویکرد هدایت کننده تری دارد و درمانگر اغلب به طور مستقیم با کودک مشارکت میکند و میتواند نظر و پیشنهادی داشته باشد، حتی روند جلسه را تغییر دهد. در ابتدای جلسات بازی درمانی اغلب از روش غیر مستقیم استفاده می شود. به این صورت که کودک ابتدا می تواند فعالیت مورد علاقه اش را انتخاب کند، سپس جلسه همراه با یک درمانگر شروع می شود که کودک برای انتخاب یک اسباب بازی جدید، درخواست کردن و برقراری ارتباط به روشهای مختلف، به فعالیت وا داشته می شود. جلسه به تدریج به سمت بازی درمانی مستقیم هدایت می شود. بازی درمانی بر نیازهای فردی کودک متمرکز می شود و جلسه بازی متناسب با آن نیازها طراحی می شود. روش های بازی نیز از جلسه به جلسه و از کودک به کودک طراحی و تنظیم می شوند.
مهمترین چیزهایی که باید در زمان بازی درمانی در خانه به خاطر داشته باشید ...
- همیشه مشتاق و مجذوب فعالیت فرزندتان باشید.
- در مورد آنچه که او انجام می دهد، اظهار نظر کنید حتی اگر او گفتگو را ادامه ندهد.
- سعی کنید منعکس کننده و مقلد فرزندتان باشید به عنوان راهی کمک کننده تا او احساس امنیت و راحتی بیشتری در بازی داشته باشد.
- فعالیت های ساده و کوچک را در بازی اعمال کنید. اگر شما با ماشین بازی می کنید و فرزندتان در حال رانندگی با ماشینش است، صدایی مانند صدای ماشین را ادا کنید.
- به یاد داشته باشید همه اینها به صورت مرحله ای است بنابراین کودک خود را تحت فشار قرار ندهید.
بازی درمانی می تواند فرصتی فوق العاده برای تعامل و ساختن رابطه با کودکتان به عنوان راهی که بتوانید مهارت های اجتماعی ارزشمندی را در او ارتقا دهید، باشد.
چرا بازی برای کودکان اتیستیک دشوار است؟
کودکان اتیستیک در بازی با چالش های زیادی روبرو هستند:
- عدم مهارت تقلید کردن: کودکان عادی در بازی به دیگران نگاه و از آنها تقلید می کنند. یک کودک معمولی زمانیکه می بیند دیگران با لگو خانه می سازند او نیز این رفتار را با مشاهده تقلید می کند، اما کودک اتیستیک حتی متوجه نمی شود که دیگران با لگو در حال بازی هستند و احتمال کمی وجود دارد که رفتار دیگران را مشاهده و تقلید کند.
- عدم مهارت در بازی نمادین: بازی نمادین یعنی ایفای نقش. در سن 3 سالگی اکثر کودکان ابزارهای نسبتا پیچیده ای را برای شرکت در بازی نمادین به تنهایی و با دیگران ایجاد می کنند. به عنوان مثال بازی با اسباب بازی هایی که شکل وسایل آشپزخانه را دارند،کودکان در نقش مهمان و میزبان قرار می گیرند و تظاهر به غذا خوردن می کنند، ولی کودکان اتیستیک به ندرت در مهارت های بازی نمادین پیشرفت می کنند. آنها ممکن است از قرار دادن یک ماشین در مسیر لذت ببرند اما بعید است در حین ماشین بازی از خود صدای ماشین در بیاورند.
- عدم مهارت های ارتباط اجتماعی: کودکان عادی بطور فعالانه تعاملات و ارتباطات را دنبال می کنند و به سرعت یاد می گیرند که چگونه منظور دیگران را متوجه شوند، اما کودکان اتیستیک تمایل دارند در خود غرق شوند و میل کمی به برقراری ارتباط با همسالان و دیگران دارند.
- کمبود مهارت توجه مشترک: مهارت توجه مشترک مربوط به گوش دادن، توجه کردن، مشارکت در حین بازی و بطور کلی انجام کار گروهی است که در افراد اتیستیک اغلب این مهارت مختل شده است.
دیدگاه خود را بنویسید