راه رفتن در خواب یکی از مواردی است که می‌تواند در دوران کودکی هم اتفاق بیفتد. نیازی به ترسیدن یا نگرانی بیش از حد نیست، چون خوابگردی به تنهایی مورد خطرناکی نیست اما خطر وقتی به وجود می‌آید که کودک به دلیل بیدار نبودنش به چیزی برخورد کند یا از جایی پرت شود. در این مطلب با علل راه رفتن بچه‌ها در خواب و برخی از راه‌های پیشگیری از بروز مشکل حین خوابگردی بچه‌ها بیشتر آشنا شوید.
خوابگردی در کودکان چیست؟
خوابگردی در کودکان صرفا به راه رفتن در خواب ختم نمی‌شود. رفتارهایی که کودک در حال خوابگردی انجام می‌دهد بسیار متنوع است؛ بعضی کودکان فقط راه می‌روند، برخی دیگر در گوشه‌ای از خانه می‌نشینند و بعضی‌ها هم کارهای عجیب‌تری می‌کنند، مثلا در کمد را باز می‌کنند و در آن ادرار می‌کنند. این وضعیت در بعضی موارد ممکن است خطرناک باشد، مثلا وقتی فرد از خانه بیرون می‌رود. فرقی نمی‌کند خوابگردی کودکان شامل چه رفتارها و حرکاتی می‌شود، اما در هر حال، وقتی از خواب بیدار می‌شوند، دیگر چیزی از کارهایی که کرده‌اند به یاد ندارند.
وقتی فرد می‌خوابد، مغز پنج حالت را پشت سر می‌گذارد. این مراحل به این صورت شناخته می‌شوند: مرحله ۱، ۲، ۳، ۴ و مرحله حرکات سریع چشمی، فرد فقط ۲۰ درصد زمان خواب در این مرحله قرار دارد و مغز در این مرحله بیشتر از سایر مراحل فعالیت می‌کند. این مراحل در کل موجب شکل‌گیری چرخه خواب می‌شوند. چرخه خواب عادی و سالم از ۹۰ تا ۱۰۰ دقیقه به طول می‌انجامد. بنابراین، هر فرد، در طول شب، چهار یا پنج چرخه خواب را تجربه می‌کند. خوابگردی در کودکان هم معمولا در یک‌سوم ابتدایی خواب رخ می‌دهد.
چرا کودکان در خواب راه می‌روند؟
راه رفتن در خواب معمولاً طی یک یا دو ساعت پیش از به خواب رفتن اتفاق می‌افتد، یعنی هنگامی که کودک در عمیق‌ترین قسمت خواب بدون رویا قرار دارد. خوابیدن در مکان‌های ناآشنا، کمبود خواب یا تب نیز بالا می‌تواند محرک بخشی از خوابگردی بچه‌ها شود.
کودکی که در خواب راه می‌رود بیدار به نظر می‌رسد، هرچند در واقع بیدار نیست. چشمان کودک باز خواهد بود و حتی ممکن است گفت‌وگویی را ادامه دهد، هرچند که احتمالاً حرف‌هایش چندان معنادار نخواهد بود. او ممکن است بی هدف در اطراف خانه پرسه بزند و رفتارهای متداول ناشی از خوابگردی می‌تواند خوابیدن در یک کمد یا اشتباه گرفتن کمد با دستشویی باشد که بهتر است به آنها توجه کنید تا متوجه خوابگرد بودن کودکتان بشوید.
دلایل خوابگردی کودکان چیست؟
خوابگردی در کودکان بسیار شایع تر از بزرگسالان است. در بیشتر موارد، با پا گذاشتن کودک به سن نوجوانی، این مشکل خود به خود رفع می‌شود. این مشکل تا حدودی ارثی است و والدینی که در کودکی به آن مبتلا بوده‌اند، احتمالا، فرزندانی با این ویژگی خواهند داشت. دلایل دیگری که باعث وقوع خوابگردی در کودکان می‌شود به این قرار است:
- کمبود خواب و خستگی
- برنامه خواب نامنظم
- بیماری یا تب
- مصرف برخی داروهای خاص
- استرس (خوابگردی به شکلی نادر دلایل پزشکی، هیجانی یا روانشناسی هم دارد)
با کودک خوابگرد چه باید کرد؟
خوابگردی جزو اختلالات خوش خیمی است که مشکلی را برای کودک و بزرگسال ایجاد نمی کند و فقط امن کردن منزل، ضرورت دارد. لزومی به کنترل بچه ها نیست و خوابگردها باید در محیط امنی قرار گیرند تا از بروز حادثه برای آنان جلوگیری شود. معمولا یک دوره کوتاه دارد که به طور دقیق نمی توان مشخص کرد چه مدت طول می کشد اما پس از اتمام دوره فرد به سر جای خود برگشته و می خوابد. در مورد حرف زدن در خواب هم که شامل جیغ زدن و صحبت کردن می شود بعد از اتمام خواب عمیق و شروع مراحل دیگر خواب این اختلال به پایان می رسد. آمار دقیقی در مورد شیوع حرف زدن در خواب و اختلال خوابگردی وجود ندارد اما حرف زدن در خواب شیوع بالاتری دارد. معمولا اختلالات خواب جنبه فامیلی و خانوادگی دارند و در سایر افراد درجه اول نیز ممکن است دیده شود. همان طور که گفتیم، استرس به طور خاص موجب تشدید این اختلال می شود. اگر چند ساعت بعد از خوابیدن، فرزندتان را در حالت خواب و در حین راه رفتن دیده اید تعجب نکنید، چرا که این اختلال در میان برخی کودکان دیده می شود. خوابگردی مسئله ای شایع در بین کودکان است. با این حال اغلب خوابگردها فقط گاهی این کار را انجام می دهند و با رسیدن به سنین نوجوانی معمولا خوابگردی از بین می رود.
چگونه امنیت کودک خوابگرد را تامین کنید؟
برای جلوگیری از وقوع حوادث خطرناک حین راه رفتن کودک، باید به این نکات توجه کنید:
- وقتی کودک در خواب شروع به راه رفتن می‌کند، او را بیدار نکنید، زیرا امکان دارد دچار وحشت شود. پس بهتر است او را آرام به سمت رختخوابش راهنمایی کنید.
- درها و پنجره‌ها را قفل کنید و فقط به اتاق او اکتفا نکنید. بهتر است تمام درها و پنجره‌ها را قفل و از حفاظ استفاده کنید. سوییچ و کلیدها را هم از جلوی دست بردارید.
- برای اینکه از افتادن و سقوط کودک جلوگیری کنید، بهتر است برای کودک تخت دوطبقه نخرید.
- اشیاء تیز و شکستنی را از اطراف کودک دور کنید.
- اشیاء خطرناک را از کودک دور نگه دارید.
- اتاق کودک را مرتب نگه دارید و حواستان به موانعی هم باشد که سر راه خوابگردی‌اش وجود دارد، زیرا ممکن است به میز، صندلی یا وسیله دیگری برخورد کند و دچار آسیب شود.
- بیرون اتاق کودک یا بالای پله‌ها از محافظ استفاده کنید.
راه‌حل درمان خوابگردی کودکان چیست؟
مثل هر مورد دیگری بهتر است ابتدا در مورد خوابگردی‌های فرزندتان با متخصص اطفال کودکتان صحبت کنید، هرچند خوابگردی یک بیماری نیست که نیاز به دارو و درمان خاصی داشته باشد. اما شما در رابطه با خوابگردی‌های کودکتان باید به چه نکاتی دقت کنید:
- سعی نکنید کودک را بیدار کنید.
- اگر خودش اجازه می‌دهد، به آرامی او را به رختخواب هدایت کنید.
- کودکتان صبح روز بعد هیچ خاطره‌ای از این رویداد نخواهد داشت، بنابراین آن را مطرح نکنید، چون صحبت در مورد آن ممکن است کودکتان را از خوابیدن بترساند.
- قبل از اینکه او را برای خواب شب در رختخوابش بگذارید، حتماً هر اسباب‌بازی یا اشیای دیگری را که می‌توانند او را در طول پرسه‌های شبانه‌‌اش به زمین بیندازند، بردارید.
- در بالای پله‌ها یا جلوی هر جایی که امکان سقوط یا خطر وجود دارد گیت محافظ قرار دهید.
- هر چیز خطرناکی را از روی زمین آشپزخانه بردارید.
- تمام درها و پنجره‌ها را حتماً قفل کنید، چون بیشتر آسیب‌های مربوط به کودکانی که در خواب راه می‌روند زمانی رخ می‌دهد که آنها از یک پنجره‌ای سقوط می‌کنند یا موفق می‌شوند از خانه بیرون بروند.
دیدگاه خود را بنویسید