برای این که بتوان با کودک به درستی ارتباط برقرار کرد، باید دانست که او تازه پا به این جهان گذاشته است و تجربیات بزرگسالان را ندارد، در نتیجه در بسیاری از موافق کار درست را از غلط تشخیص نمی دهد و حتی ممکن است در بیان نیازهای خود نیز ناتوان باشد. پدر و مادر زمانی که می خواهند با فرزند خود ارتباط موثری برقرار کنند، می بایست دنیا را از نگاه کودکشان ببینند و خود را در جایگاه کودک تصور کنند تا بتوانند نیازها و خواسته های او را درک کرده و یا علت رفتار او را بفهمند.
برای رفتار با کودک و برای این که کودک به صحبت های پدر و مادر گوش دهد، بهتر است 5 دستور المعل زیر را رعایت کنید، تا بتوانید ارتباط موثرتری با فرزند خود برقرار کرده و در نتیجه در راه تربیت فرزند، موفق تر عمل کنید.
1- فرصت دهید حرفش تمام شود
زمانی که کودک در حال صحبت است، شاید به آن سرعتی که مد نظر شماست صحبت نمی کند و یا واقعه، فکر، تصور، نیاز و یا هر چه که در مورد آن حرف می زند را با جزئیات برای شما بیان می کند و به همین دلیل صحبت کردن او طول می کشد؛ یا ممکن است در مورد موضوعی صحبت کند که به نظر شما درست نیست و یا به اصطلاح حرف زشتی می زند و …
در هیچ یک از این مواقع، بهتر است حرف کودک را قطع نکنید و منتظر بمانید تا صحبت های او تمام شود. به کودک و گفته هایش احترام بگذارید و تا پایان صحبت های او صبر کنید.
2- از زبان بدن مناسب برای حرف زدن استفاده کنید
برای رفتار با کودک بهتر است ابتدا یک بازنگری بر رفتار و اعمال خود داشته باشیم. به عنوان مثال زمانی که می خواهیم با کودک خود صحبت کنیم، با زبان بدن خود حس بد و نامناسبی را به کودک منتقل نکنیم و طوری رفتار نکنیم که کودک مفهوم نامناسبی را از ما دریافت نماید. همان طور که گفته شد، در چنین موقعیت هایی بهتر است از نگاه کودک به محیط بنگریم و سعی کنیم کوچکترین واکنس نامناسبی از خود نشان ندهیم. همین رفتار های به ظاهر پیش پا افتاده ممکن است در دنیای کودک معنای دیگری داشته باشد و بر روح و روان کودک تاثیر خوبی نداشته باشد.
3-درخواستتان را ساده بیان کنید
دنیای کودک با دنیای بزرگسالان متفاوت است و مادر و پدر باید به این تفاوت واقف باشند. زمانی که درخواستی از کودک دارید و یا می خواهید مساله ای را برای بازگو کنید، بهتر است ساده ترین روش را برای صحبت انتخاب کنید.
همانطور که چندین باز متذکر شدیم، برای رفتار با کودک از نگاه کودک به دنیا بنگرید. کودک صحبت های سنگین و با کنایه را متوجه نمی شود و باید صحبت و درخواست خود را با زبانی ساده برای او بیان کنید تا به راحتی منظور شما را بفهمد. شاید این نوع رفتار با کودک برای شما کمی سخت باشد، با تمرین و تکرار کم کم متوجه می شوید بهترین نوع صحبت با کودک و برقرای ارتباط با او چگونه است.
4- اگر عصبانی هستید دلیل آن را برای کودک توضیح دهید
بهتر است با کودک خود رو راست باشید. زمانی که از مساله ای عصبانی یا ناراحت هستید، ممکن است کودک بخاطر عصبانیت شما دچار ترس و اضطراب شود؛ به همین دلیل در چنین مواقعی توصیه می شود علت عصبانیت خود را به زبان ساده برای کودک بیان کنید. اگر از کودک رفتاری سر زده و یا کاری کرده که شما از آن عصبانی هستید، به جای دعوا و فریاد زدن، با او با زبان خودش صحبت کنید و دلیل عصبانیت خود را بازگو کنید. این را به خاطر داشته باشید که کودکان مخصوصا در سنین پایین خوب یا بد کاری را نمی دانند و شاید کاری که از نظر شما بد و نادرست است را صرفا بخاطر تجربه کردن انجام دهند و یا از کسی کاری را تقلید کنند. مثلا بیرون آوردن وسایل داخل کابینت و بهم ریختن منزل؛ معمولا والدین با دیدن چنین صحنه هایی عصبانی می شوند؛ در چنین موقعیت هایی توصیه می شود سعی کنید واکنش غیر منطقی از خود نشان ندهید و به خود گوشزد کنید که فرزند شما فقط یک کودک بی تجربه است.
5-الگوی خوبی برای کودک باشید
زمانی که کودک رفتار درست و مناسبی در هر شرایطی از والدین خود ببیند، این رفتارها کم کم در کودک نهادینه می شود و در نتیجه او هم یاد می گیرد در هر موقعیتی چه رفتاری از خود نشان دهد. پس اگر می خواهید کودک خود را به روشی درست تربیت کنید، در رفتار با کودک، بهتر است ابتدا در رفتار خود یک بازنگری انجام دهید. زمانی که عادت های خوب در شما نهادینه شود و در طول زندگی رفتارهای مناسب و کارهای صحیحی انجام دهید، کودک نیز از شما الگو برداری کرده و رفتار صحیح را فرا می گیرد. توصیه می شود در رفتار با کودک و تربیت او عالم بی عمل نباشید.
برای تشویق کودک به حرف گوش کردن باید از به کار بردن برخی جملهها خودداری کنیم.
از این جملهها استفاده نکنیم!
جملات زیادی وجود دارد که میتوانیم به کمک آن کودکان را تشویق به حرف گوش کردن و متوجه ساختن آنها به حرفهایمان کنیم. گاهی اوقات کودکان طوری برخورد میکنند که انگار به حرفهایمان گوش میکنند، اما از نتیجه رفتارشان مشخص است که هیچ توجهی به صحبتهایمان ندارند. اگر میخواهیم کودک به حرفمان گوش دهد، بهتر است این سه عبارت را هرگز به کار نبریم تا نتایج سازنده و شگفتانگیز آن را ببینیم.
گریه نکن
گفتن این جمله آغاز مبارزه قدرت را بین شما و فرزندتان است. کودک، آماده دفاع در برابر این جمله شما خواهد شد. اگر به کودک بگوییم که گریه نکند، او به گریه کردن ادامه میدهد. او با خود فکر میکند که حتما نمیفهمد و همین مسئله او را عصبانیتر میکند. یک راه خوب برای آرام کردن این وضعیت، اهمیت دادن به احساسات و همراهی با او است. مثلا میتوانیم به کودک، بگوییم که میدانیم ناراحت است. حتی از او بپرسیم از چه چیزی نارحت است و از او بخواهیم که نفس عمیقی بکشد.
به من گوش کن
وقتی به کودک میگوییم، به من گوش بده، تمام پلهای پشت سر خود را در گفت و گو با او خراب میکنیم. او در حال حاضر درکی از این جمله ندارد. به همین دلیل گوش دادن یک مفهوم بسیار انتزاعی برای کودکان نوپا است که جهان را سیاه و سپید میبینند. آموزش مفهوم گوش دادن بسیار برای کودک لازم است. بهتر است سی دقیقه در روز فعالیت گوش دادن را با کودک تمرین کنیم. بهترین راه این است که مهارت شنیدن را در قالب بازی به کودکان بیاموزیم. اگر از این تمرین، نتیجه مورد نظرمان را به دست نیاوریم، بهتر است دست از آموزش مهارتهای سریع شنیدن برداریم و تماس چشمی با کودک برقرار کنیم. به راحتی متوجه میشویم که کودکان به ما توجه میکنند. میتوانیم از طریق مسیرهای کوتاه، کودک را ترغیب و تشویق به حرف گوش کردن کنیم.
به جای اینکه به کودک بگوییم:
به مامان گوش کن، ضربه نزن
بگوییم:
به مامان نشان بده که مهربان هستی و میتوانی آرام نوازش کنی
نکن
اگر کودک کلمه نکن را بشنود، سریعا تمام گیرندههای مغزی او خاموش میشود و این دستور هرگز به گوش او نخواهید رسید! به جای گفتن این جمله بهتر است روی کاری تمرکز کنیم که فرزندمان میخواهد انجام دهد.
اگر میخواهید کودکان از شما حرف شنوی داشته باشند بهتر است راهبردهای زیر را به کار گیرید.
انتخابهای متفاوت به کودک پیشنهاد دهید
در رفتارتان قاطع باشید
بر نقاط مثبت کودک تاکید کنید
به کودک توضیح دهید
در تربیت کودکان ثابت قدم باشید
رفتار ناپسند را به کودکتان تذکر دهید
احساسات و عواطف خود را کنترل کنید
دیدگاه خود را بنویسید