رشد زبانی قسمتی از رشد است که پدر و مادر ها خیلی منتظرش هستند. در واقع با رشد و مهارت زبان کودک ارتباط برقرار می کند و منظورش را می فهماند. منظور از رشد زبان یادگیری قرار دادن کلمات کنار هم برای نشون دادن افکار کودکان است.
چگونه کودک خود را در صحبت کردن تشویق کنیم؟
بهترین روش تشویق کودک به صحبت کردن و کمک به رشد زبان کودک این است که با کودک بسیار صحبت کنید. درباره چیز هایی که کودک به آن علاقه نشان می دهد توضیح دهید به طور مثال ممکن است کودک به چیزی اشاره کند و دست تکان دهد. راجع به آن با کودک صحبت کنید.
از همان ابتدای تولد نوزاد، صحبت کردن را با او شروع کنید و اجازه دهید که جوابتان را بدهد. وقتی کودک شروع به صدا در آوردن کرد شما هم آن را تکرار کنید. این کار برایش جذابیت دارد و کم کم باعث رشد قدرت زبانی کودک می شود. به کودکتان جواب بدهید. مثلا وقتی یک اسباب بازی را به شما نشان داد با گفتن "می تونم این رو داشته باشم؟" یا "وای چقدر قشنگه" جواب کودک را بدهید. اگر کودکتان کلمه ای را به کار برد با به کاربردن همان کلمه جوابش را بدهید.
رشد زبان در کودکان
پایه و اساس یادگیری زبان در 12 ماه اول زندگی کودک ایجاد می شود. اما به طور کلی سه سال اول زندگی برای دستیابی به توانایی های زبانی و گفتاری بسیار مهم است. این مهارت ها در محیطی پر از مناظره، صدا و قرار گرفتن در معرض گفتار و زبان دیگران رشد می کنند. کودکان کمتر از سه سال بهتر می توانند زبان را یاد بگیرند. به همین علت قرار گرفتن در معرض زبان مورد نظر، در این مرحله از رشد کودک بسیار مهم است. رشد مهارت های زبانی با تعداد کلماتی که کودک در ماه ها و سال های اول زندگی خود می شنود، ارتباط تنگاتنگی دارد.
مراحل رشد زبان در کودکان
مرحله پیش زبانی
در این مرحله، نوزادان ارتباط با دیگران را به تدریج یاد می گیرند. بیشتر نوزادان از 12 ماهگی شروع به برقراری ارتباط با والدین یا پرستار خود می کنند. نوزادان در این سن، بیشتر جملاتی که به آنها گفته می شود را درک کرده و نیازهای خود را با اشاره به اطراف بیان می کنند. اما با این حال توجه داشته باشید که رشد مهارت های زبانی در همه کودکان یکسان نیست.
3 تا 4 سالگی
کودکان در این مرحله از رشد، کلمات بیشتری را یاد می گیرند. کودکان در سن سه تا چهار سالگی درک بهتری از قوانین اساسی دستور زبان دارند. همچنین آنها در این سن از صحبت کردن بسیار لذت می برند.
شاخص های یادگیری زبان در سه سالگی:
- کودکان در سه سالگی کلمات جدید را به سرعت یاد می گیرند.
- رشد مهارت های زبانی در سن سه سالگی تا حدی است که یک غریبه می تواند 75 درصد از صحبت های کودک را متوجه شود.
- کودک در این سن می تواند از کلمات جمع مانند “گربه ها” استفاده کند. اما زمان افعال را اشتباه می گوید. به عنوان مثال به جای ” می روم” کلمه “رفتم” را به کار می برد.
شاخص های یادگیری زبان در چهار سالگی:
- کودک در سن چهار سالگی از جملات طولانی تر و پیچیده تری استفاده می کند.
- فرزند شما در چهار سالگی می تواند داستان های طولانی را با توالی درست وقایع روایت کند.
- قادر به پرسیدن سوال است. سوالات زیادی می پرسد. خطاهای زیاد در جملات خود ندارد. گفتاری قابل فهم دارد.
- وقتی کودک شما به سن پیش دبستان می رسد، می توانید انتظار مکالمه طولانی تر و پیچیده تری با او داشته باشید.
- گفتار یک کودک چهار ساله به طور معمول کاملاً قابل درک است. گاهی کودک کلماتی مانند اینجا و آنجا را اشتباه گرفته و آنها را نادرست به کار می برد
5-8 سالگی
کودک شما در پنج سالگی از نظر دستور زبان، جملات صحیح تری را به کار می برد. همچنین واژگان بیشتری دارد. کودکان در شش سالگی، ممکن است داستانهای ساده بگویند. آنها همچنین درک می کنند که اصوات برای ساخت کلمات ترکیب می شوند.
شاخص های یادگیری زبان در پنج سالگی:
- یک کودک پنج ساله واژگان گسترده تری دارد.
- کودک در پنج سالگی می تواند در بحث ها شرکت کرده و نظر بدهد.
- جملات کودک معمولاً صحیح است، اما ممکن است برخی از جملات از نظر دستوری نادرست باشند.
چند اصل مهم در زبان باز کردن کودکان
زود شروع کنید:
از همان زمان که نوزادتان با صداها به اطراف نگاه می کند اقدام کنید. با او صحبت کنید و او را در راه پاسخ حتی با یک لبخند قرار دهید.
در ابتدا شاید او پاسخ و صدای خاصی ندهد اما به مرور زمان یاد می گیرد که با صدا و نگاه و حتی لبخند پاسخ شما را بدهد.
با او با صدایی متفاوت صحبت کنید:
حتماً شما زمانی که با یک کودک صحبت می کنید صدا و حالات خود را تغییر می دهید این تغییر توجه نوزاد را بیشتر جلب می کند.
تلویزیون را خاموش کنید:
البته نه همیشه اما بخشی از روز را اجازه دهید تا او صداهای زنده ی اطرافش را بشنود تا قدرت تمرکز او بالا برود چرا که تلویزیون با پخش موسیقی و از این قبیل صداها او را دچار یک نوع گیجی می کند.
برای کودک کتاب بخوانید
کتاب خواندن بهترین کاری است که می‌توان برای رشد مهارت‌های زبانی کودک انجام داد؛ البته خوب است تا زمانی که کودک کوچک‌تر است، بیشتر از کتاب‌های شعر متناسب با سن و حافظه شنیداری او استفاده کنید چون کودکان در این سنین از شنیدن عبارات آهنگین بیشتر لذت می‌برند.
نکاتی برای زودتر باز شدن زبان کودک
زمانی که در حال انجام کار روزمره تان هستید یا خارج و داخل خانه اید ، تا جایی که ممکن است، با کودکتان صحبت کنید. هر چه بیشتر با او صحبت کنید، کلمات بیشتری یاد می گیرد و بهتر می تواند صحبت کند.
زمانی که در حال تعویض پوشک هستید، به او غذا می دهید یا حمامش می کنید با او صحبت کنید و با یک تماس چشمی و لبخند به او زمان بدهید تا پاسخ شما را بدهد.
از کارهای روزانه استفاده کنید تا بین عمل و اشیاء و کلماتی که نمایان گر آن ها هستند، رابطه برقرار کنید. زمانی که در اطراف هستید به چیزهایی که می بینید اشاره کن
زمانی که در حال صحبت با کودکتان هستید، طرز صحبت کردنتان را ساده تر کنید. از جملات کوتاه استفاده کنید و روی کلمات کلیدی تاکید کنید. این کمک می کند که او روی نکات مهم تمرکز کند.
اگر برای کودکتان وقت بگذارید و با او صحبت کنید، او یاد می گیرد که چگونه صحبت کند. حتی می تواند در زمان کتاب خواندن به جای اینکه او را روی پایتان بنشانید، مقابلش بنشینید تا بتواند در زمان صحبت کردن شما را تماشا کند.
اختلالات زبانی در کودکان
برای رشد مهارت های زبانی، کودک باید توانایی شنیدن، درک و به خاطر سپردن را داشته باشد. اگر کودک نتواند این کار را انجام دهد، ممکن است به اختلالات زبان مبتلا باشد.
از هر بیست کودک در جهان، یک نفر علائم اختلال زبان را دارد. یکی از این اختلالات، اختلال زبانی خاص است که در اصطلاح پزشکی به آن SLI گفته می شود. ابتلا به اختلال زبانی خاص، توانایی کودک در یادگیری زبان را کند کرده و ممکن است تحصیلات او را مختل کند.
اختلالات زبان در کودکان با اختلالات گفتاری متفاوت است. اختلال گفتاری به ناتوانی کودک در ایجاد صداهای گفتاری گفته می شود. اما در اختلال زبان، کودکان صدا تولید می کنند و گفتار آنها قابل درک است.
تشخیص کودک مبتلا به اختلال زبان پذیرا:
- ناتوانی کودک در سازماندهی افکار
- ناتوانی کودک در درک آنچه دیگران می گویند.
تشخیص کودک مبتلا به اختلال زبان رسا:
- زمان افعال را اغلب اشتباه به کار می برد.
- کودک در یافتن کلمات مناسب مشکل دارد.
- از عبارات خاص به طور مکرر استفاده می کند.
- در مقایسه با کودکان هم سن خود دایره واژگان بسیار کمتری دارد.
- جملات کودک کوتاه و ساده و ساختار کلمات عجیب و غریب است.
- کودک با استفاده از اصواتی مانند اِم… در صحبت هایش وقفه ایجاد می کند تا کلمات مورد نظر به ذهنش برسد.
اختلال زبان خاص یکی از رایج ترین ناتوانی های یادگیری در دوران کودکی است. به طور کلی روش های تشخیص این اختلال در کودکان عبارت است از:
- آنها سوالات خود را معمولا بدون استفاده از فعل می پرسند.
- کودکان در استفاده از افعال که مشخصه اصلی SLI است، مشکل دارند.
- کودکان مبتلا به SLI اغلب دیر صحبت کرده و ممکن است تا سه سالگی صدا تولید نکنند.
- کودک در سه سالگی ممکن است صحبت کند. اما اغلب صحبت هایش بسیار نامفهوم است.
- انداختن علامت جمع از انتهای افعال ویژگی مشترک این کودکان است. به عنوان مثال به جای “آنها سوار اسب می شوند” می گوید “آنها سوار اسب می شود.”
- کودکان مبتلا به اختلال زبان خاص علاقه ای به استفاده از زمان گذشته افعال ندارند. به عنوان مثال به جای “او غذا خورد” می گویند “او غذا می خورد”.
دیدگاه خود را بنویسید