گرمازدگی چیست و چطور اتفاق می‌افتد؟

گرمازدگی وضعیتی است که زندگی فرد را تهدید می‌کند و زمانی اتفاق می‌افتد که فرد به شدت گرمش می‌شود. در واقع، دمای بدن بالا می‌رود، درحالی‌که توانایی آن برای خنک شدن مختل می‌شود.

با شروع روزهای داغ تابستان، بازی‌های تابستانی نیز آغاز می‌شوند. ورزش‌هایی چون تنیس و تمرینات فوتبال در محله‌ها و باشگاه‌‌های ورزشی انجام می‌شوند. قبل از اینکه کودکانمان را برای تمرین یا بازی طولانی‌مدت زیر آفتاب بفرستیم، بهتر است ابتدا یاد بگیریم چگونه از آنها در برابر خطرات گرمازدگی و دی‌هیدراته‌شدن (از دست دادن آب بدن) حفاظت کنیم. در این مقاله سعی کرده‌ایم به همه سوالات رایج والدین در مورد گرمازدگی کودکان پاسخ دهیم و علائم گرمازدگی کودکان و رو‌ش‌های جلوگیری و همچنین درمان آن را شرح دهیم.

علائم گرمازدگی کودکان – در مواقع دی‌هیدراته شدن به دنبال چه علایمی باشیم؟

علائم اولیه دی‌هیدراته شدن و گرمازدگی کودکان خستگی، تشنگی، خشک شدن لب‌ها و زبان، کمبود انرژی و حس گرمای بیش از حد است. اگر کودک تا هنگامی که احساس تشنگی نکند آب ننوشد، این به این معناست که کمی قبل‌تر بدنش دچار کم‌آبی یا دی‌هیداراته شده‌ است. احساس تشنگی تا زمانی که کودک 2% از آب بدنش را با تعریق از دست ندهد، خیلی خودش را نشان نمی‌دهد.

اگر دی‌هیدراته شدن بدن رفع نشود می‌تواند منجر به سه نوع وخیم‌تر از گرمازدگی در کودکان شود.

  • التهاب گرمایی: گرفتگی همراه با درد ماهیچه‌های شکمی، بازوها یا پاها.
  • خستگی گرمایی: سرگیجه، تهوع، استفراغ، سردرد، ضعف، درد عضلانی و گاهی اوقات بی‌هوشی را به همراه دارد.
  • سکته گرمایی: در این مرحله این نشانه‌ها ممکن است دیده شوند: رسیدن دمای بدن به حرارت 40 درجه سانتی‌گراد یا بیشتر با علایم شدیدی چون حالت تهوع و استفراغ، تشنج، ازخودبی‌خودشدن یا هذیان‌گویی، عدم تعریق، تنگی نفس، از دست دادن هوشیاری و فرو رفتن به کما.

گرمازدگی کودک چه علائمی دارد؟

کودک ممکن است ابتدا نشانه‌هایی از فرسودگی ناشی از گرما یا گرماتکیدگی را نشان دهد که خفیف‌تر از گرمازدگی است. شما ممکن است متوجه شوید که او به طور غیرمعمول تشنه یا خسته است، یا اینکه پوستش سرد و مرطوب است. اگر کودکتان خیلی کوچک نیست و به اندازهٔ کافی بزرگ باشد، ممکن است از درد پا یا دل‌درد نیز شکایت کند. اما اگر فرسودگی گرمایی کودکتان به گرمازدگی پیشروی کند، ممکن است علائم زیر را داشته باشد:

  • تب ۳۹/۴ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر، اما بدون عرق کردن
  • پوست داغ، قرمز یا خشک
  • نبض سریع
  • بی‌قراری
  • گیجی
  • سرگیجه
  • سردرد
  • استفراغ
  • تنفس سریع‌ و کم‌عمق
  • بیهوشی
  • بی‌حالی، مثلاً ممکن است وقتی اسم کودکتان را صدا می‌زنید یا پوستش را لمس می‌کنید، به شکل معمول پاسخ ندهد.

درمان گرمازدگی کودکان – اگر کودکمان گرمازده شده باشد برای درمانش چه کنیم؟

نخستین کاری که در مواجه با هرگونه گرمازدگی در کودکان باید انجام دهیم این است که کودک را از زیر آفتاب به محیطی خنک و راحت منتقل کنیم. به او مایعات خنک بدهیم تا بنوشد. هرگونه لباس اضافی و یا لباس‌های ورزشی را از تن او دربیاوریم. می‌توانیم پارچه مرطوب و خنکی روی پوست ملتهب او قرار دهیم. در موارد التهاب گرمایی، به آرامی کشیدن ناحیه ماهیچه‌ ملتهب می‌تواند به کاهش درد کمک کند.

کودکانی که دچار خستگی گرمایی می‌شوند به همین طریق درمان می‌شوند، اما بهتر است اجازه ندهیم که همان روز دوباره به محل ورزش خود برگردند. پس از آن باید کودکمان را حتی بیشتر از قبل با دقت تحت نظر بگیریم. اگر بهبودی حاصل نشد و یا از نوشیدن مایعات امتناع کرد او را نزد پزشک ببریم.

سکته گرمایی یک وضعیت اورژانسی است که به توجه فوری پزشکی نیاز دارد.

چطور از گرمازدگی کودکان جلوگیری کنید؟

بروز گرمازدگی شرایط و علل مشخص زیادی لازم ندارد و به ویژه اگر کودکتان به آب‌وهوای گرم، برای مثال، در ابتدای تابستان عادت ندارد، می‌تواند اتفاق بیفتد. اما برای پیشگیری حدودی در تابستان و هوای گرم چه کار کنید:

  • به کودک خود لباس‌های سبک و گشاد نخی بپوشانید.
  • حتماً بطری آب همراه داشته باشید و به کودکتان آب بدهید.
  • سعی کنید کودک را هنگام بیرون بردن از خانه در سایه نگه دارید.
  • زیر آفتاب پیاده‌روی طولانی نکنید.
  • در طول رانندگی مراقب باشید که خودرو به قدر کافی خنک بماند.
  • در روزهای گرم، بیش از حد معمول مایعات به کودک بدهید.
  • هنگامی که درجه حرارت خیلی بالاست، در صورت امکان کودکتان را در خانه نگه دارید.

سخن آخر درباره گرمازدگی کودکان

با شروع تابستان خیلی از ما والدین، برنامه‌های فشرده‌ای برای فرزندانمان در نظر می‌گیریم. کودکان، اوقات زیادی را بیرون از خانه می‌گذرانند، فعالیت‌ها و تمرینات ورزشی بیشتری دارند و حتی گاهی اوقات به بازی در خیابان با هم سن و سالان می‌پردازند. با این برنامه سخت و سنگین کودکان در تابستان، می‌توانیم با دانستن عوامل جلوگیری از گرمازدگی در کودکان سلامت فرزندان دلبندمان را حفظ کنیم. علائم گرمازدگی کودکان و نحوه درمان آن که با هم بررسی کردیم نیز به ما کمک می‌کند تا در صورت بروز مشکل، آرامش خود را حفظ کنیم و رسیدگی‌های لازم را به عمل بیاوریم.