«چابکی در کودکان» به مجموعه مهارت‌هایی گفته می‌شود که کودک با بهره‌گیری از آن‌ها به‌آسانی می‌تواند جابه‌جا شود، تغییر جهت دهد، یا حالت و وضعیت قرارگیری بدنش را چنان تغییر دهد که مهار و تعادلش برهم نخورد. دست‌یابی به این مهارت با درهم‌آمیختن مهارت‌های دیگری مانند مهار و حفظ تعادل بدن، هماهنگی بخش‌های مختلف بدن با یکدیگر، توانایی واکنش داشتن، شتاب حرکت و قدرت جسمانی (فیزیکی) کودک شدنی خواهد بود. در حالی که سرشت گروهی از انسان‌ها چابک است و به‌آسانی حرکت می‌کنند و تعادل و توازن‌شان را از دست نمی‌دهند، گروهی دیگر، چنین توانایی‌هایی را ندارند.

چابکی و داشتن مهارت‌های حرکتی، پایه‌ی بسیاری از ورزش‌ها مانند تنیس، فوتبال و بسکتبال است که به تغییر جهت‌های پیاپی نیاز دارند. مربی‌های ورزشی چه در آموزشگاه‌ها و چه در باشگاه‌های حرفه‌ای، به‌خوبی از اهمیّت و سودمندی چابکی در زندگی انسان آگاه هستند. تمرین‌ها و مهارت‌های بسیاری برای بهبود این دسته از مهارت‌ها طراحی شده‌است که از ابزارهای گوناگونی مانند نردبان چابکی، حلقه، توپ، مانع و طناب ورزشی بهره می‌گیرند.

نردبان چابکی یا نردبان سرعتی، افزاری انعطاف‌پذیر است که از به‌هم پیوستن ردیفی از پله‌های پلاستیکی یا چوبی با بهره‌گیری از نوارهای نایلونی ساخته شده. با قرار دادن نردبان چابکی روی زمینِ چمن یا محیط دلخواه، الگوهای حرکتی گسترده‌ای را می‌توان طراحی کرد که همه آن‌ها با جابه‌جایی و تغییر جهت‌های پی‌درپی در درون و بیرون نردبان همراه است.

چابکی چیست وچه فوایدی دارد؟
چابکی از قابلیت های آمادگی جسمانی مرتبط با اجرا است. این قابلیت دربسیاری از رشته های ورزشی کاربرد دارد و در ورزش هایی حتی عامل موفقیت فرد تلقی می گردد . زمانی که فرد نیاز به توقف ناگهانی ، تغییرمسیر وشتاب گیری مجدد داشته باشد ، نقش مهم و اساسی چابکی کاملا مشهود است.

چابکی توانايی تغییر سريع سرعت و جهت حرکت با دقت و بدون از دست دادن تعادل است.عواملی چون قدرت ، توان ، توان استقامتی ،سرعت ،عکس العمل، تعادل و انعطاف پذیری در اجرای هر چه بهتر چابکی نقش موثری دارند.

بر حسب نتایج و پیامدها، چابکی به معنای تغییرات پویا، موقعیت‌گرا و جسورانه (متهورانه) است که متضمن موفقیت در زمینه سهم بازار، و دستیابی به مشتریان انبوه می باشد. به عبارت دیگر، در اینجا منظور از چابکی، توانایی یک واحد کسب و کار برای رشد و بقاء در یک محیط رقابتی است که تغییرات آن مستمر و غیر قابل پیش بینی بوده ، نیازمند واکنش سریع به بازارهای متغیر است.

حلقه‌ها نیز کارکردی همانند نردبان چابکی دارند. حلقه‌ها و یا گاهی لاستیک‌های قدیمی خودرو را روی زمین می‌توان قرار داد، و با بهره‌مندی از آن‌ها، الگوهای حرکتی گوناگونی را طراحی و انجام داد. به‌ کارگیری از حلقه‌های رنگی سبب می‌شود تا کودک افزون بر تمرین چابکی، با چالش ذهنی نیز روبه‌رو شود؛ زیرا الگوهای حرکتی را با استفاده از رنگ‌های حلقه‌ها می‌توان طراحی کرد و مهارت‌های شناختی و توانایی تصمیم‌گیری لحظه‌ای کودک را سنجید.

به‌کارگیری از طناب‌های ورزشی، افزون بر تمرین مهارت چابکی، سودمندی‌های دیگری نیز دارد. تمرین با طناب‌های ورزشی بر حفظ تعادل، سرعت، شتاب حرکت دست‌ها و پاها، ظرفیت‌های هوازی و بی‌هوازی کودک تأثیر بسیاری می‌تواند داشته باشد. همچنین فعالیت‌هایی که در آن‌ها طناب ورزشی برای افزایش چابکی به‌کار می‌رود، شکل‌های گسترده‌ای دارد.

مانع‌های ورزشی شکل‌های گوناگونی مانند مخروطی و «تخته‌ی استپ» دارند که از آن‌ها برای تمرین‌های پرشی، دویدن و تمرین‌های ترکیبی استفاده می‌شود. مانع‌های ورزشی این فرصت را به شما می‌دهند تا تمرین‌هایی طراحی کنید که کودک در میان الگوهای خطی آن، به سوی جلو و عقب حرکت کند. تمرین‌هایی که کودک در آن‌ها به‌سرعت تغییر جهت می‌دهد، برای بهبود چابکی و حفظ تعادل او سودمند هستند.

عوامل موثربر چابکی

عوامل متعددی بر روی چابکی موثرند که مهم ترین آنها عبارتند از:

  1.  تیپ بدنی: معمولا افراد سنگین وزن یا چاق ، چابکی کمتری دارند.
  2. سن: چابکی معمولا از سن کودکی تا بلوغ افزایش یافته ، در دوران جوانی تقریبا ثابت است و از سن بزرگسالی به بعد با کاهش مواجه می شود.
  3. جنسیت: تا دوران قبل از بلوغ تفاوت اندکی بین دختران وپسران وجود دارد ، به طوری که پسران کمی از دختران چابک ترند ؛ اما بعد از بلوغ این اختلاف بیشتر نمایان است.
  4. قد: افراد قد بلند نسبت به افراد با قد متوسط و کوتاه ،چابکی کمتری دارند . شکل های ۱- ۸ تا ۱۲ – ۸ نمونه هایی از تمرینات چابکی را نشان می دهد.

فواید تمرینات چابکی بر عملکرد ورزشکاران

۱. هماهنگ سازی عصب-عضله

۲. بهبود خودآگاهی نسبت به اجرای حرکات ورزشی

۳. جلوگیری از آسیب و کاهش مدت دوره ی بازتوانی