همۀ ما می‌دانیم که قبل از شروع مهر و باز شدن مدرسه‌ها، لازم است برنامه‌ریزی کنیم و به فروشگاه‌های لوازم‌التحریر سر بزنیم. اما چگونه کودکمان را در جهت موفقیت قرار دهیم؟ طوری که در طول سال تحصیلی و پس از آن، موفقیتش دوام داشته باشد. آموزش مدیریت زمان بهترین هدیه برای کودکان است.

برای شروع آموزش مدیریت زمان به کودکان ابتدا ساعت خواب تنظیم کنید

یک یا دو هفته قبل از شروع مدرسه، کم‌کم ساعت خواب بچه را تنظیم کنید. بدن کودکان 5 تا 12 ساله، بین 10 تا 11 ساعت در شبانه‌روز نیاز به خواب دارد. ساعت خواب مناسبی را تعیین کنید و به آن پایبند باشید. این کار اولین قدم برای آموزش مدیریت زمان به کودکان است.

برای کارهای روزانه لیست درست کنید

قدم بعدی برای آموزش مدیریت زمان به بچه ها این است که از کارهای روزانه‌شان لیست درست کنید. این بهترین کاری است که می‌توانید برای کاهش استرس خانواده انجام دهید. در طول سال تحصیلی، معمولا برنامۀ روزانۀ بچه‌ها تغییر نمی‌کند و طبق روال مشخصی پیش می‌رود؛ مثلا لباس پوشیدن یا حمام کردن و… .

به‌جای اینکه با دستور دادن به بچه‌ها، اذیتشان کنید، در انجام کارها همراهی‌شان کنید: یک لیست وظایف درست کنید که شامل کارهای بهداشت شخصی و وظایفی متناسب با سن کودک باشد. کودک را در قبال وظایفش جوابگو نگه دارید. وقتی از او این جمله‌ها را می‌شنوید: «اما من نمی‌دونستم!» یا «الان باید چه‌کار کنم؟» از او بخواهید از جدول زمان‌بندی استفاده کند. هیچ بهانه‌ای پذیرفته نیست.

زمان و کودک

بسیاری از ما مشاهده کرده ایم، که برخی کودکان ذاتا نامنظم هستند. گویی که از ابتدا نظم در وجودشان نهادینه نشده است. این دسته از کودکان نیاز دارند که همیشه درباره نحوه مدیریت زمان، فضا، فکر و سایر چیزهای متعلق به خود یادآوری شده و آموزش ببینند. در این مطلب به استراتژی های ساده برای آموزش مهارتهای مدیریت زمان به کودکان می پردازیم.

کودکان را تشویق کنید برای خودشان تقویم داشته باشند

با کودکتان تمرین کنید که فعالیت‌های پس‌از مدرسه‌اش را در تقویم بنویسد. از اپلیکیشن‌های تقویم و یا تقویم فیزیکی استفاده کنید. این‌کار به کودک کمک می‌کند تا بداند روزهایش قرار است چگونه بگذرد و همچنین از نظر روانی خود را برای روز بعد آماده کند. آموزش مدیریت زمان به کودکان برای شما هم سودمند است؛ زیرا او هرچه زودتر برنامه‌ریزی و زمان‌بندی را یاد بگیرد، مستقل‌تر می‌شود و برای انجام دادن کارهایش به شما نیاز کمتری خواهد داشت.

اولویت‌ها را تعیین کنید

مهم است که کودک شما تفاوت بین داشته‌ها و خواسته‌ها را فرا بگیرد و اولویت‌بندی و نظارت بر زمان را به آموزه‌هایش اضافه کند. قیاس سنگ، سنگریزه و آب را در نظر بگیرید. جایی که وظایف دانش‌آموزان می‌تواند در قالب سنگ و سنگریزه نشان داده شود. سنگ‌ها مهمترین وظایف آنها، مانند کارهای مدرسه و خواب را نشان می‌دهند و سنگریزه‌ها تعهدات فوق برنامه را نشان می‌دهند. در این مثال آب به معنای خواسته‌هایی مانند معاشرت با دوستان است.

به بچه‌ها مفهوم زمان را یاد بدهید

حتی زمانی که کودکتان می‌تواند ساعت را بخواند و بگوید، احتمالاً هنوز اهمیت زمان را نمی‌فهمد. با خریدن یک ساعت مچی به فرزندتان کمک کنید تا آگاهی خود را از زمان افزایش دهد و بداند چطور مدت‌زمانی را که برای انجام دادن وظایف روزانه‌اش نیاز دارد، اندازه بگیرد. این کار به آگاهی و مدیریت زمان در کودکان کمک می‌کند.

نمونه عملی: آموزش مدیریت زمان به کودک در آشپرخانه

یک راه دیگر آموزش مهارتهای مدیریت زمان همراه با سرگرمی و تفریح این است که از آنها بخواهیم تا برای تهیه یک وعده غذا برنامه ریزی کنند. برای اینکار تهیه غذا را به کارهای کوچکتر تقسیم کنید. به عنوان مثال اینکارها را می توان ذکر کرد:
۱- انتخاب غذا
۲- پیداکردن موادغذایی موردنیاز
۳- خرید در صورت نیاز
۴- پختن غذا
۵- چیدن میز
۶- پذیرای و سرو غذا
۷- تمیز کردن و شستن ظرفها
از کودک بخواهید تا زمان موردنیاز برای هریک از کارهای فوق را تخمین بزند. سپس برای زمانبندی، به صورت بازگشتی عمل کند. یعنی ابتدا ساعت صرف شام را در نظرگرفته و کارها را یک به یک به عقب بازگردد، تا مشخص شود که مثلا انتخاب غذا باید چه ساعتی انجام شود تا شام در موعد مقرر آماده شود.

جای مشخصی برای انجام تکالیف کودک در نظر بگیرید

برای جلوگیری از حواس‌پرتی بچه‌ها موقع انجام تکالیف مدرسه، جای مشخصی برایشان در نظر بگیرید. آیا برای سیل کاغذهایی که از مدرسه به‌همراه می‌آورند برنامه‌ای دارید؟ بعضی‌ از کاغذها را باید نگه داشت و بعضی را باید دور ریخت. برای مدیریت کاغذها راهی پیدا کنید.

 سرگرم‌کننده باشید

به عنوان یک بزرگسال تصور اینکه چگونه چیزی مانند مدیریت زمان می‌تواند سرگرم‌کننده باشد، دشوار است. اما، با ساختن یک بازی برای آن، آموزش مدیریت زمان امکان‌پذیر است. حتی ممکن است خودتان از بازی‌سازی برای افزایش بهره‌وری استفاده کنید. بازی‌های فکری خانوادگی مخصوصا بازی‌هایی که می‌توانید در آنها از مفهوم زمان در قالب کورنومتر استفاده کنید، می‌توانند به خوبی در آموزش مدیریت زمان شما را یاری کنند.

بگذارید فرزندتان نگرانی‌هایش را بگوید

به کودکتان این فرصت را بدهید که نگرانی‌هایش را به‌خاطر شروع سال تحصیلی و بازگشایی مدارس بیان کند. انتظارات معلم جدید، قوانین یا مدرسۀ جدید ممکن است موجب اضطراب کودک شوند. وقتی که او نگرانی‌هایش را به شما می‌گوید، می‌توانید با همفکری برایش راه‌حل پیدا کرده و قدم‌های مشخصی معین کنید که با اجرای آنها استرس کودک کاهش می‌یابد. به این شکل سختی روزهای اول مدرسه کم‌تر می‌شود.

دخالت‌های اضافی را حذف کنید

بدیهی است که شما می‌خواهید تا آنجا که ممکن است از فرزندانتان محافظت و به آنها کمک کنید. اما در عین حال باید به آنها فرصت دهید تا بال‌های خود را باز کنند. فرض کنید آنها تازه یک سال تحصیلی جدید را شروع کردند. از آنجا که آنها یک روال جدید و یک معلم جدید دارند، (که به معنای انتظارات و قوانین جدید است) ممکن است مضطرب باشند. به جای اینکه به آنها بگویید چگونه از پس این وضعیت برآیند، بگذارید نگرانی‌هایشان را بیان کنند و در قدم بعدی راه‌حل‌هایی برای حل این مشکل ارائه دهند.