اگر قبلاً با یک کودک ناشنوا ارتباط برقرار نکرده‌اید ممکن است انجام این کار برای شما دشوار باشد و نتوانید با کودک صحبت کنید و خواسته او را متوجه شوید. اما نگران نباشید آنقدرها هم که فکر می‌کنید سخت نیست! توجه به نکات زیر برای برقراری ارتباط با همه کودکان ناشنوا مفید است.

 نحوه ارتباط آنها را یاد بگیرید:
همه کودکان ناشنوا از زبان اشاره استفاده نمی‌کنند. هر کودک ناشنوا روش ارتباطی ترجیحی دارد.
 توجه آنها را جلب کنید:

‌برای جلب توجه یک کودک ناشنوا می‌توانید دست تکان دهید، میز را بکوبید یا به شانه‌های او ضربه ملایمی بزنید.

 هنگام صحبت با آنها روبروی آنها قرار بگیرید :
سعی کنید به سطح آنها برسید تا بتوانند چهره شما را به وضوح ببینند. در حین صحبت حرکت نکنید زیرا این امر باعث می‌شود که کودک نتواند صدای شما را بشنود و لب بخواند.
 واضح و طبیعی صحبت کنید:
کودکان ناشنوا سعی می‌کنند لب‌ خوانی کنند بنابراین به شما نیاز دارند که کلمات را به ‌ طور معمول بیان کنید. آهسته یا با صدای بلند صحبت کردن لب خوانی را بسیار مشکل‌تر می‌کند.
 مراقب حرف زدن خود باشید:
پوشاندن دهان با دست، غذا خوردن، جویدن آدامس یا سیگار کشیدن می‌تواند لب‌ خوانی را بسیار دشوار کند. همچنین هر صدایی را که می‌سازید خفه می‌کند.
 

سوالاتي كه اكثر والدين كودكان كم شنوا بعد از تشخيص شنوايي مي پرسند عبارتند از:  

1-  چگونه مي توانيم با كودك كم شنوا ارتباط برقرار كنيم ؟

2-   آيا كودكان كم شنوا مي توانند در آينده صحبت كنند ؟

3-  آيا استفاده از سمعك براي كودكان كم شنوا ضروري است ؟

 ۴- آيا كودكان كم شنوا بايد اززبان اشاره استفاده كنند ؟

 5- چه تفاوتي بين كودكان كم شنوا با كودكان داراي شنوايي طبيعي است ؟

 6- نقش خانواده برروي كودكان كم شنوا چه تأثيري دارد؟

     7- آيا اين نظر كه كودكان كم شنوا بهره هوشي كمي نسبت به ديگران دارند درست است ؟

     8- آيا كودكان كم شنوا مي توانند از موزيك لذت برده و يا صاحب شغل و حرفه اي شوند ؟

شیوه رفتار اعضای خانواده و جامعه با کودک ناشنوا

شیوه رفتار اعضای خانواده و جامعه با کودک ناشنوا، در رشد عاطفی، سازگاری اجتماعی، آمادگی آموزش مهارت های زبانی و تحصیل او بسیار مهم و تعیین کننده است. خانواده و اجتماع با پذیرش واقع بینانه مشکل فرد ناشنوا باید در راه پرورش استعدادها و توانایی های او یاری اش دهند. تاکنون از خود پرسیده‌ایم که ارتباط موجود در جامعه با این قشر چه قدر صحیح و منطقی است؟ مگر نه اینکه یکی از مهم‌ترین اهداف آموزش ناشنوایان، اجتماعی کردن آن ها است؟ آیا به عنوان پدر و مادر ناشنوا، معلم ناشنوا، دوست ناشنوا یا عضوی از جامعه، با خود اندیشیده‌ایم که ناشنوایان به این هدف دست یافته‌اند و اگر نه، علت چیست؟

یکی از عوامل دست نیافتن مربیان ناشنوا و نیز خود ناشنوایان به این هدف، نقص ارتباطی موجود در رفتارهاست؛ بنابراین، نادرستی ارتباط ها، روند اجتماعی شدن ناشنوایان و به تبع آن، تعلیم و تربیت آنان را خدشه‌دار کرده است. اگر یک کودک ناشنوا را با یک کودک شنوا مقایسه کنیم، طبیعتا دایره لغت ناشنوایان نسبت به شنوایان بسیار محدودتر است و به همین دلیل آموزش و پرورش استثنائی وظیفه دارد این دایره لغت را جایگزین کند.

ارتباط مناسب والدین با کودکان کم شنوا و ناشنوا

ابراز عشق و محبت به فرزند کم‌شنوا
کودک کم‌شنوایتان را همان گونه که هست، بپذیرید و دوستش داشته باشید.
 فرزندتان را زیاد در آغوش بگیرید، نوازش کنید و مورد محبت قرار دهید. بگذارید عشق شما را نسبت به خودش با همه وجود درک کند. درباره احساس‌های مختلف مثل شادی، غم، محبت، تأسف و نگرانی با او صحبت کنید. به او یاد دهید احساسش را در چهره خود نشان دهد.
آموزش روش‌های بیان احساسات به کودکوالدین کودک کم‌شنوا باید به فرزندشان کمک کنند تا شیوه ابراز احساسات را بشناسد یعنی کودک باید یاد بگیرد احساسات خود را بنویسد، راجع به آن گفت‌وگو کند، نقاشی بکشد و در بازی‌های جمعی خوشحالی و ناراحتی خود را بروز دهد. باید اعتماد به نفس کودک را تقویت کرد و به وضع ظاهری و لباس او نیز توجه داشت. همچنین باید از امکانات و شرایط مناسب برای رشد و شکوفایی استعدادهای بالقوه‌اش استفاده کرد. والدین چنین کودکانی باید همواره به او بگویند که از داشتن فرزندی مانند او احساس غرور می‌کنند.

مقایسه و سرزنش ممنوع
یکی از مهم‌ترین توصیه‌ها به والدین کودک کم‌شنوا آن است که فرزندشان را در تصمیم‌گیری خانواده مشارکت دهند و شخصیت او را مستقل بار بیاورند نکته بسیار مهم دیگر آن است که او را مسخره، تحقیر، سرزنش یا با دیگران مقایسه نکنید بلکه موفقیت او را هر چند کوچک باشد مورد تشویق قرار دهید.والدین چنین کودکانی باید مدام با فرزندشان بازی کنندباید چگونگی برخورد با غریبه‌ها به چنین کودکانی از سوی والدین آموزش داده شود.پدر و مادرها باید درباره فعالیت خود به فرزندشان توضیح دهند و او را در جریان صحبت‌های خانوادگی قرار دهند. در مهمانی‌ها و جمع‌ها او را در گفت‌وگو داخل کنند و به دیگران نیز بیاموزند که چگونه با او ارتباط برقرار کنند. به جای او صحبت نکنند و به او فرصت دهند خودش منظورش را بیان کند.

با کودکان کم شنوا، ورزش و بازی کنید

توجه داشته باشید برای کودکان کم‌ شنوا بازی‌های تصویری مناسب‌تر است و بازی‌هایی که نیازمند اتکا به مهارت‌های گوش دادن و حافظه شنوایی است دشوارتر است.

کودکانی که با اختلالات شنوایی روبه‌رو هستند، می‌توانند همانند دیگر کودکان به ورزش بپردازند و تا وقتی از سمعک یا کاشت حلزون استفاده می‌کنند، ناشنوایی محدودیت خاصی برای آنها ایجاد نمی‌کند.

البته چون احتمال وارد شدن آسیب به سمعک یا کاشت حلزون وجود دارد، توصیه می‌شود در انتخاب ورزش‌های توپی سنگین احتیاط کنند. همچنین معمولا امکان استفاده از سمعک یا کاشت حلزون در ورزش‌های آبی نیز وجود ندارد. به خاطر داشته باشید بهترین تفریح برای کودکان کم‌ شنوا انجام بازی‌هایی است که در آنها ارتباط کلامی با دیگر کودکان شنوا بیشتر است.