باب اسفنجی شلوارمکعبی (SpongeBob SquarePants)، عنوان یک سریال کمدی انیمیشنی محصول شبکه نیکلودئون (Nickelodeon) امریکا است که پخش آن از سال ۱۹۹۹ آغاز شده و به‌خاطر استقبال زیاد و محبوبیت پایدارش، ساخت آن همچنان ادامه دارد. تا امروز بالای ۲۶۰ قسمت آن به‌نمایش درآمده و حتی کارتون باب اسفنجی با دوبله فارسی بارها از تلویزیون ایران هم پخش شده است. این انیمیشن که به بیش از ۵۰ زبان دنیا دوبله شده، در رده‌ی پنجم انیمیشن‌های امریکایی با طولانی‌ترین دوره‌ی زمانی پخش قرار دارد و طی گزارشی تنها تا سال ۲۰۱۷ بیش از ۱۳ میلیارد دلار برای شرکت نیکلودئون درآمد داشته است.
باب اسفنجی، شخصیت اصلی داستان، یک اسفنج دریایی مکعب شکل است که در شهری زیر دریا به‌اسم «بیکینی باتم» داخل یک آناناس زندگی می‌کند و هرروز ماجراهای مختلفی در رستوران خرچنگ و تعامل با سایر ساکنین شهر دارد. اسم بیکینی باتم درواقعیت از یک جزیره‌ی مرجانی به اسم Bikini Atoll متعلق به جزایر مارشال در اقیانوس آرام گرفته شده است و به زندگی زیر آب کنار آن اشاره دارد.
شهروندان بیکینی باتم آبزیانی هستند که در بین زباله‌های دریایی مثل دودکش کشتی، سطل و فانوس غرق‌شده زندگی می‌کنند. اجزای پس‌زمینه هم با همین قطعه‌ها و لوازم دریانوردی آشنایی مثل تخته، طناب، لنگر، دیگچه، صفحه‌های پرچ شده، پنجره و سکان کشتی حال و هوای یک محیط دریایی نزدیک اسکله را زنده می‌کند. همچنین گل‌های دریایی یکی از موارد تکرارشونده در پس‌زمینه هستند که به‌گفته‌ی کنی پیتنگر، یکی از طراحان محیط انیمیشن، همان کارکرد ابر را برای دنیای زیر آب بیکینی باتم دارد و از طرح پیراهن‌های هاوایی گرفته شده است.
یکی از مهم‌ترین جذابیت‌های این مجموعه را باید در طراحی خلاقانه‌ی شخصیت‌ها و همچنین محیط زندگی آن‌ها توسط هیلنبرگ و همکارانش جست‌وجو کرد. شخصیت‌های مهم داستان هم بیشتراز اینکه از بین ماهی‌های رنگارنگ انتخاب شده باشند موجودات متنوعی مثل ستاره دریایی، خرچنگ، اختاپوس، پلانگتون و حتی سنجاب هستند.
شخصیت‌های اصلی مجموعه‌ی باب اسفنجی به‌نوعی برگرفته از هفت گناه کبیره هستند؛ باب اسفنجی از هوس، پاتریک از تنبلی، آقای خرچنگ از طمع، پلانکتون از حسادت، سندی از غرور، گری از شکم‌پرستی و اختاپوس از خشم. البته این همگرایی در قالب کمدی بزن و بکوب رنگارنگ مجموعه شدتی درجهت منفی ندارد و حتی اغلب به نتایج اخلاقی مثبتی ختم می‌شود. به‌هرحال برای شخصیت‌هایی که سازنده‌اش کمدی آن را با الهام گرفتن از لورل و هاردی خلق کرده، این ویژگی‌ها به‌درستی در شکل‌گیری لحظه‌های کمدی موفق آن استفاده شده است. با این تأثیرپذیری، مجموعه‌ی باب اسفنجی هم مملو از لحظه‌های کوتاه بامزه همراه‌با دیالوگ‌های ساده ولی خنده‌دار است.
باب اسفنجی شلوار مکعبی در رستوران آقای خرچنگ به‌عنوان سرآشپز به کار سرخ کردن همبرگر مشغول است و در خانه‌ای آناناسی به‌همراه حیوان خانگیش که یک حلزون به اسم گری است زندگی می‌کند. وی شخصیتی در راستای سادگی و اداهای بی غل‌وغش بچه ها دارد و با روحیات سرخوش و حس پر انرژی ذهن شکلاتی خود در لحظه مشغول بازی کردن است. تمام دغدغه‌های او مثل علاقه‌اش به درست کردن حباب‌های صابونی ساده است.
تام کنی که غیراز باب اسفنجی صدای گری را هم در این مجموعه ساخته است متولد ۱۳ ژوئیه ۱۹۶۲ امریکا است و در انیمیشن‌های زیادی گویندگی کرده است که می‌توان به نقش سگ در گربه‌سگ یا خرگوش در وینی دپو هم اشاره کرد. سبک عینک زدن این شخصیت در مواقع تفکر هم از شخصیت کنی گرفته شده است. به اعتقاد بسیاری صدای خنده‌ی باب بسیار گوش خراش است، درواقع هدف کنی این بوده که این خنده هر کسی را دیوانه کند. موضوعی که بارها در لحظه‌های کمدی مجموعه مورد استفاده قرار می‌گیرد و حتی سوژه یکی از سکانس‌های فیلم دوم می‌شود که خرچنگ به‌کمک صدای خنده‌ی باب اسفنجی پلانکتون را شکنجه می‌کرد.
پاتریک صمیمی‌ترین دوست باب اسفنجی (با صداپیشگی بیل فیجرباک)، یک ستاره‌ی دریایی خنگ و خل است که به خوبی نشان می‌دهد مثل یک ستاره‌ی دریایی واقعی مغز ندارد. او زیر یک تخته سنگ زندگی می‌کند و به راحتی جایزه انجام هیچ‌کاری طولانی‌تر از دیگران را تصاحب می‌کند.
آقای خرچنگ صاحب رستوران کراستی کرپ است که ساختمان آن شبیه به یک تله‌ی صید خرچنگ در دنیای واقعی به‌نظر می‌رسد. آقای خرچنگ بسیار پول‌دوست است و برای کسب آن از هیچ کاری دریغ نمی‌کند، خرج کردن را زیاد دوست ندارد ولی برای خوشحال کردن دخترش هر کاری می‌کند. همبرگرهای رستوران او به خاطر یک دستور پخت سری مشتری‌های زیادی دارد.
اختاپوس صندوقدار بی‌حوصله، بداخلاق و خودخواه رستوران آقای خرچنگ است که دل خوشی از شوخی‌های همسایه‌های دو طرف خانه‌اش یعنی باب اسفنجی و پاتریک ندارد و برای همین گاهی به نقش منفی ماجرا تبدیل می‌شود. اختاپوس به‌تنهایی در خانه‌ای شبیه به مجسمه‌های موآی جزیره‌ی ایستر زندگی می‌کند و به نقاشی و نواختن کلارینت علاقه دارد. به‌نظر می‌رسد اختاپوس از آن دسته افرادی است که برخلاف استعدادی که دارند در شغل اشتباهی فعالیت می‌کنند و همین به تغییر اخلاقی او دامن می‌زند. در طراحی شخصیت اختاپوس برای انیمیشن سازی راحت‌تر به جای هشت‌پا از ترکیب چهار پا و دو دست استفاده شده است.
شاید بزرگ ترین نماد رستوران بدون مشتری پلانگتون باشد. پلانگتون درقالب شخصیت منفی ماجرا همیشه برای دزدین فرمول همبرگرهای پرطرفدار آقای خرچنگ نقشه می‌کشد. همسر پلانکتون یک کامپیوتر فوق هوشمند ضدآب به اسم کارن است که پلانگتون آن را در زمان تحصیل، وقتی که هنوز با خرچنگ دوست بود، ساخت.
سندی سنجابی دانشمند، باهوش و مغرور اهل تگزاس است که به ورزش علاقه دارد و در کاراته استاد است، با استفاده از محفظه‌ی هوا در زیر آب زندگی می‌کند و به انجام تحقیقات خود مشغول است. از دیگر شخصیت‌های سریال باب اسفنجی می‌توان به خانم پاف معلم مدرسه‌ی قایقرانی، مرد دریا و پسر صدفی که ابرقهرمان‌های از رده خارج برنامه‌های تلویزیونی دلخواه‌ی باب اسفنجی هستند، سم خواهر بزرگتر و قلچماق پاتریک، پرل که دختر لوس آقای خرچنگ و یک نهنگ عنبر است، لری خرچنگه، پیرمرد جنگیر و نپتون شاه اشاره کرد.
نکاتی جذاب از باب اسفنجی که بد نیست بدانید
هیلنبرگ بعد از پخش سری اول فیلم که با موفقیت زیادی روبه‌رو شد، نزدیک به یک دهه هیچ همکاری با پروژهٔ باب اسفنجی نداشت تا این که دوباره در فیلم دوم با این پروژه، قرارداد جدیدی امضا کرد. او به مدت ۱۰ سال کامل، هیچ فصلی برای باب اسفنجی ننوشته بود، تا اینکه دوباره تصمیم گرفت کارش را شروع کند.
جالب است بدانید سری اول انیمیشن باب اسفنجی که یک کارتون آمریکایی و ساختهٔ کمپانی نیکلودین است، در واقع در استودیوی Rough Draft در کره جنوبی ساخته شده و تمامی کارهای مربوط به انیمیشن‌سازی آن نیز در این استودیو انجام شده است.
دست اندرکاران فیلم در سری اول باب اسفنجی، نمونهٔ بزرگی از دیوید هاسلهوف ساختند که بتوانند برای جلوه‌های بصری از آن استفاده کنند. این بازیگر هنوز هم این ماکت بزرگ را به عنوان یادگار نگه داشته است و آن را جزوی از زندگی خودش می‌داند.
علت این که پاتریک یک شخصیت ابله و بی‌مغز نشان داده می‌شود این این است که ستارگان دریایی در دنیای واقعی هم مغز ندارند، البته پاتریک بدون مغز بسیار دوست داشتنی است و همین ویژگی اوست که این شخصیت را محبوب کرده است!
اما جالب است بدانید که باب اسفنجی متولد ۱۴ جولای ۱۹۸۶ است و حدود ۳۲ سال سن دارد. جالب است خودِ من در دهم ژوئن ۱۹۸۶ متولد شده‌ام و حدودا یک ماه بزرگتر از باب اسفنجی هستم!
در حالی که ماجراهای داستان باب اسفنجی زیر دریا رخ می‌دهد، ولی به نظر می‌رسد خیلی حس و حال دریایی و مفاهیم آن در این مجموعه وجود ندارد. ولی جالب است بدانید استفن هیلنبرگ، خالق ماجرای باب اسفنجی و دوستانش، در واقع یک زیست‌شناس دریایی است.
شخصیت باب اسفنجی آنقدر محبوبیت دارد که محصولات دیگری چون بازی‌های کامپیوتری، کتاب‌های کمیک، تمِ پارک، عروسک، کیف، لوازم‌التحریر، تی‌شرت، پوستر و… از روی آن ساخته شده است. به هر حال در دنیا باب اسفنجی یک برند موفق و پول‌ساز است که فرمول موفقیت را به خوبی می‌داند و توانسته همیشه محبوبیت خود را حفظ کند.
دیدگاه خود را بنویسید