روش‌هاي نادرست مادر در تغذيه کودک
اگر کودک‌تان غذا نمیخورد یا بي‌اشتهاست، دلایل زیادی دارد از جمله روش‌هاي نادرست مادر، در تغذيه کودکش که باعث لجبازي کودک و خودداري او از خوردن مي‌شود و با کاهش رشد کودک نسبت به گذشته همراه خواهد شد. بي‌اشتهايي کودکان علل جسمي و روحي دارد.
خوردن یا نخوردن
این مشکل از ابتدای تولد کودک ظاهر می‌شود و اگر دلیل آن به خاطر بیماری جسمي نباشد، نشانه هایی از لجبازي يا عکس‌العمل شيرخوار است. چون رابطه کودک با محيط اطراف با نحوه غذا خوردن او مشخص مي‌شود يعني کودک هر اعتراض يا مشکلي دارد با طرز خوردن خود(پرخوري، نخوردن غذا يا خوردن غذاهاي کم‌ارزش) نشان مي‌دهد.
کودک‌تان را مجبور به غذا نخورن نکنید
شما نباید برای آنکه کودک‌تان را به خوردن غذا ترغیب کنید او را تهدید، تنبيه و حتي تشويق کنید. مضرات این کار بیش از فوایدش است؛ چون اوضاع غذا‌خوردن کودک را بدتر می‌کند. شرايط را بايد به گونه‌اي فراهم کنيد تا کودک هنگامي که گرسنه مي‌شود، خودش به طرف غذا بيايد.
بی اشتهایی کودکان و استفاده از روش‌های نادرست
هستند تعدادی از مادران که برای غذا دادن به کودک‌شان از روش‌های نادرستی بهره می‌گیرند مثل التماس کردن، پرت کردن حواس کودک، تصاوير تلويزيون، دويدن دنبال کودک، با سرنگ غذا دادن، تهديد، با فشار دهان کودک را باز کردن و تجويز شربت اشتهاآور که البته هيچ‌کدام موثر نيست.
علل متفاوتی برای بی اشتهایی کودکان به غذا، وجود دارد که بطور خلاصه عبارتند از:
علت اول وجود نوعی بیماری در کودک
– هر نوع بیماری یا داروی مصرفی ای که موجب زخم های دهان، تغییرحس چشایی کودک، کاهش اشتها، تهوع و استفراغ شود و البته وجود تب خفیف نیز موجب کاهش اشتهای کودک می شود. در طول دوران مریضی یا نقاهت، به دلیل کمتر شدن فعالیت کودک، وی اشتهای کمتری نسبت به غذا خوردن پیدا می کند ولی نگران نباشید بازسازی بدن کودکان بسیار سریع است. پس از مریضی با مراقبت بیشتر، کودک شما به راحتی به وضعیت اولیه باز می گردد. فقط باید مراقب باشید، کمبود غذایی او به سوء تغذیه انجام نشود که اثرات مخرب آن به سختی جبران پذیر است.
علت دوم وجود سوء جذب یا حساسیت های غذایی در کودک
– ممکن است روده های کودک، به یک نوع ماده غذایی مثل پروتئین موجود در گندم (گلوتن) حساسیت داشته باشد. از این رو مواد غذایی به راحتی جذب دیواره روده نمی شود. و یا در اثر مصرف یک ماده غذایی خاص، در بدنش عوارض خاصی به وجود آید که موجب ترس کودک از غذا و غذا خوردن شود. برای اطمینان از عدم وجود چنین حالتی، برنامه غذایی و میزان مصرف هر غذا را در طول مدت 3 هفته یادداشت کنید به این ترتیب متوجه خواهید شد چه غذاهایی را دوست ندارد. چه غذاهایی ، با چه فرم و چه حرارتی (با کدام مواد اولیه) را بهتر می خورد. به این ترتیب برنامه غذایی که برای کودک تعیین خواهید کرد، بر اساس علایق او و به روش جانشینی خواهد بود.
علت سوم در دسترس نبودن غذاهای کافی و سالم برای کودک
– گاهی غذای کافی و مقوی در اختیار کودک نیست و گاهی والدین، مواد غذایی سالم، نظیر سبزیجات شسته و پوست کنده، میوه های شسته و آماده خوردن، دانه ها و مغزهای مقوی مثل آجیل، لبنیات تازه و … را در اختیار کودک قرار نمی دهند و در عوض به عنوان میان وعده، به او شیرینی و شکلات و یا تنقلاتی می دهند که کالری زیاد دارد و محتوی مواد مغذی کمی است.
علت چهارم وجود فشارهای روانی بر کودک
– یک مشاجره خانوادگی، یا وجود مشکلی در بین اعضاء دیگر خانواده بر غذا خوردن کودکان، خصوصاً کودکان باهوش تأثیر بسزایی دارد. اجبار کودک به خوردن، و ترساندن او از پدرش یا هر قدرت دیگری و تهدید کودک برای غذا ندادن به خاطر عمل زشتی که انجام داده است همه از این مقوله اند. یکی از عوامل مهم در ایجاد بی اشتهایی، اختلالات و ناراحتی های روانی و غیر ارگانیک است. اضطراب، افسردگی، روابط غلط و نامناسب خانوادگی، کمبود محبت و عکس العمل های عاطفی نامناسب از جمله این علل می باشند.
اشتهای کودکان به چه عواملی بستگی دارد؟
میزان اشتهای کودک به سطح انرژی، سن، جنسیت، طبع و عوامل مختلف دیگر بستگی دارد. بی اشتهایی در سنین 4 تا 6 سال شایعتر است. اگر بی اشتهایی کودک به همراه نشانه‌هایی چون اختلال در روند رشد، کاهش وزن ناگهانی و شدید باشد بهتر است حتما با متخصص اطفال مشورت شود. متخصص در صورت لزوم آزمایش‌های لازم را انجام داده و یا از مکمل‌ها و ویتامین‌های مخصوص استفاده می‌کند.
علائم بی اشتهایی در کودکان
کودکان مبتلا به بی‌اشتهایی اغلب وزن کمی دارند و مواد غذایی کمی مصرف می‌کنند. برخی از نشانه‌های دیگری که همراه با بی‌اشتهایی در کودکان بروز پیدا می‌کند را نام برده‌ایم:
- نشانه‌های جسمی
- خستگی
- یبوست
- بی خوابی
- سرگیجه
- کم آبی بدن
- کاهش فشار خون
- نشانه‌های احساسی و رفتاری
- افسردگی کودکان
- فعالیت ورزشی بیش از حد
- اجتناب از خوردن غذا در جمع
- انزواطلبی کودکان
روش‌های موثر و قطعی درمان بی اشتهایی کودک
یکی از مشکلاتی که بسیاری از والدین با آن روبرو هستند، بی اشتهای و غذا نخوردن کودکان می‌باشد. بعد از یک سالگی کودک به غذای کمتری احتیاج دارد و به طور معمول، اشتهایش کم می‌شود. این موضوع کاملا طبیعی است و نیاز به هیچ اقدامی ندارد.
زمان‌های مشخصی برای تغذیه کودک داشته باشید
سه وعده اصلی صبحانه، شام و ناهار را هم زمان با وعده‌های اصلی غذای خانواده قرار دهید و ساعت‌های مشخصی برای دو میان وعده داشته باشد. اگر کودک به مهد یا مدرسه می‌رود، زمان‌های تغذیه را طوری تنظیم کنید که کودک بتواند همراه خانواده وعده‌های اصلی غذا را مصرف کند، همچنین میان وعده‌ای سالم را به کودک بدهید تا همراه خود به مدرسه یا کودکستان ببرد.
تنقلاتی مثل کیک، کلوچه، نان و خشکبار و انواع مغزهای مقوی و موادی که در تهیه آن‌ها از گندم و برنج استفاده شده است، را می‌توانید به عنوان یک میان وعده سالم و مغذی به کودک بدهید. تنقلات دیگر مثل شکلات، پفک و… را خیلی کم به کودک بدهید و از آن‌ها به عنوان میان وعده استفاده نکنید.
برای رفع بی اشتهایی کودک و رفع آن، حین غذا خوردن، آرامش کودک را حفظ کنید
آرامش داشتن هنگام صرف غذا، مسئله‌ای است که برای همه افراد ضروری است. بسیاری از مشکلات و بیماری‌ها به علت اضطراب و آرام نبودن در زمان غذا خوردن شکل می گیرند. زمان غذا که فرا رسید، رادیو، تلویزیون، روزنامه، مجله، کتاب و درس، بازی، گفتگو، خاطره و… را کنار بگذارید و محیط غذا خوردن را ساکت کنید و از خوردن غذا لذت ببرید.
در انتخاب و تهیه غذا، با کودک همکاری کنید
به کودک اجازه بدهید که گاهی غذای مورد علاقه خود را درخواست کند. بعضی وقت‌ها با او مشورت کنید که برای صبحانه، ناهار یا شام چه غذایی تهیه کنیم. از سه تا چهار سالگی به بعد، گاهی کودک را برای خرید مواد غذایی با خود بیرون ببرید. به او اجازه دهید که در تهیه و پخت غذا و چیدن سفره در حد توانش به شما کمک کند.
زمان غذا خوردن را زیاد طولانی نکنید
البته این حرف به آن معنی نیست که در خوراندن غذای کودک عجله کنید و به سرعت به او غذا دهید. صبر کنید تا کودک به آرامی غذا بخورد و عجله نکنید.
بعضی از والدین به علت کم‌فرصتی یا کم‌حوصلگی می‌خواهند سریع به کودک غذا بدهند. از آن جایی که کودک به آرامی غذا می‌خورد، والدین شروع به غذا خوردن به وی کرده و فرآیند را به شدت تسریع می‌بخشند. این خود به شکلی موجب کم اشتهایی کودک خواهد شد.
برای رفع بی اشتهایی کودک و بهبود آن، غذاهای متنوعی به کودک بدهید
در رژیم غذایی کودک از تمام گروه‌های غذایی استفاده کنید. سعی کنید هر ماده غذایی را به صورت‌های مختلف تهیه کنید و تنوع و ابتکار بخرج دهید. گاهی اضافه کردن چند نوع غذای متفاوت و مطابق با ذائقه اعضای خانواده به سفره، حتی اشتهای بزرگسالان را نیز زیاد می‌کند.
برای علاقه‌مند کردن کودک به سبزیجات، میوه و … می‌توانید عکس‌های جالبی از آن‌ها تهیه کنید و شعر‌های در مورد آن‌ها بخوانید و یا آن‌ها را به صورت معما قرار دهید. توجه کنید که در متنوع کردن غذا و محیط مصرف آن، زیاده روی نکنید؛ چرا که علاقه زیاد به غذا و مصرف زیاد آن، باعث چاقی کودک می‌شود که مشکلات زیادی را به همراه دارد.
دیدگاه خود را بنویسید